Onderzoeksmethode

In de periode 2019-2022 zijn onder klanten enquetes uitgezet. Tevens zijn er 51 diepte-interviews gehouden om inzicht te krijgen in de achterliggende motivatie van antwoorden.

Populatie

Het onderzoek is gehouden onder 10.000 klanten van Sleepy Days Co. (voorheen Pritcher Pillows). Deze personen hebben een hoofdkussen aangeschaft in de prijsklasse tussen € 119,- en € 179,-. Deze klanten komen vrijwel allemaal uit advertenties in landelijke dagbladen en gesegmenteerde bladen als Mr, Arts & Auto, en vergelijkbaar.

In totaal werkten 5500 personen mee.

Samenstelling respondenten

• Vrouw 54%
• Man 38%
• Onbekend 8%

Samenvatting van de resultaten

• 72% van alle respondenten, geeft aan meerdere keren per nacht wakker te liggen.
  Dit is meer dan een korstondig ‘half wakker’ moment.
• 87% van de mensen die werken, zegt frequent (>3 X per week) wakker te liggen door werkgerelateerde zaken.
  Dit is deels door negatieve zaken als stress of collegiale spanningen, maar is ook nadenken over wat er speelt of wat men moet doen. Werk speelt dus een grote rol bij slaapverlies.
  
• 14% geeft aan een medische indicatie te hebben.
  Dit kunnen medicijnen zijn, slaapapneu of bijv. een whiplash.
• 14% van de mensen weet wat slaapkwaliteit is.
  Dat wil zeggen, kunnen benoemen wat goed slapen is om fit te worden.
• 82% van de mensen denkt dat koffie slaap nadelig beïnvloedt.
  Men denkt dat het een effect heeft, al wordt het nauwelijks als oorzaak voor wakker liggen genoemd.
• 77% van de ondervraagden weet niet wat te doen als men ‘s nachts wakker wordt.
  De meeste mensen hebben geen plan om snel door te slapen.
• 93% ervaart minder slaap als negatief tijdens de dag.
  Men accepteert het omdat men denkt dat het niet anders kan.
• 86% geeft als oorzaak van wakker liggen: nadenken, piekeren of mijmeren.
  Men geeft hier diverse namen aan, zonder een onderscheid te benoemen.Toevoeging van de onderzoeker:
  Nadenken is positief, Mijmeren betreft levensvragen en piekeren betreft zorgen.
• 69% van de respondenten zegt als men eenmaal wakker is door een gedachte, er vaak meer volgen.
  We vroegen naar waar men aan denkt ‘s nachts. Opvallend is dat het met één ding begint, maar daar niet tot beperkt blijft. Dit veroorzaak veel slaapverlies omdat er kennelijk geen einde komt aan waar men over kan nadenken.
• Hoe hoger het opleidingsniveau hoe groter het probleem is ten opzichte van het gemiddelde.
  Mensen die veel met hun hoofd werken hebben meer last van wakker liggen.
• Piekeren, mijmeren en nadenken zijn evenredig verdeeld.
  Piekeren = zorgen. Mijmeren = levensvragen. Nadenken = ‘wat ga ik morgen doen’ alles dat er speelt.
  Dat betekent dat slaapverlies grotendeels niet ‘zorgen-gerelateerd’ is. Integenstelling tot het narratief.

Over methoden

Ik zie vooral, of een algemeen relaas over hoe belangrijk slaap is. Of een aaneenschakeling van algemeenheden die geen samenhang hebben en/of zich richten op een goed gedefinieerd probleem.

Een soort ‘Dr. Google’ producties waarbij alles dat je op Google tegenkomt, klakkeloos overneemt!

Dat verklaart mijn inziens het grote aanbod van herkauwde nonsens.

Het gros van het aanbod kenmerkt zich door een of een combinatie van onderstaande elementen:

• Geen duidelijke probleemstelling.
• Geen duidelijke oorzaak – oplossing.
• Opsomming van biologische feiten.
• Waarom slapen belangrijk is.
• Medicalisering van slaap (het maakt alles en iedereen tot een ‘patiënt-gedreven benadering).

Over oplossingen

In dit deel is gekeken naar slaapadviezen en hun relatie tot het probleem en kwaliteit ervan.

Een selectie:

• Melatonine
  Heeft geen effect op de slaapkwaliteit (zie boven). Het is een hormoon dat in slaap vallen bevordert. Niet meer en niet minder. Het is nooit sterker dan bijvoorbeeld wakker worden door werk.
• Koffie
  Heeft geen effect op het doorslapen (slaapkwaliteit). Koffie is hooguit, bij normaal gebruik, in slaap vallen vertragend, maar doet niets voor de slaapkwaliteit.
• Ademhalingsoefeningen, yoga etc.
  Alles rondom mindfullness doet sec niets voor de slaapkwaliteit omdat ze in relatie gezien moeten worden met de oorzaak van het wakker liggen. In het kort: als je zorgen hebt, kun je eindeloos ademhalingsoefeningen doen, maar je gaat niet slapen.
  Dat neemt niet weg, dat ontspanningsoefeningen fijn kunnen zijn en dat rust in je hoofd de sleutel is tot goed doorslapen; maar enkel in relatie tot de oorzaak en met de juiste aanpak.
• ‘Loslaten’
  Idem als boven. Loslaten is een hele slechte strategie voor veel gedachten, omdat je de oorzaak niet wegneemt én niet beter slaapt.
• (Blauw) licht / smartphone / computer
  Het gebruik van een smartphone heeft geen effect op het doorslapen, dus de overall slaapkwaliteit, c.q. wordt je er wakker van? Het is een verzonnen verhaal om producten te verkopen.
  WEL is een smartphone als je wakker wordt een versterker van wakker blijven, niet primair door het licht maar doordat je je brein activeert dat weer tot rust moet komen.
• Alcohol
  Alcohol (bij gebruik van 3-6 glazen) is een absolute slaapkiller omdat het de hersenen verdooft en na 3-4 uur leidt tot, letterlijk wakker worden.
• Licht in de slaapkamer
  Licht wekt je brein, dus licht heeft een bewezen negatief effect op je slaapkwaliteit. Zelfs de rode felle lamjes van een tv. Echter het gewicht in het totaal van slaapverstoorders is marginaal.
• Een matras
  Er zijn geen onderzoeken waarin matrassen wetenschappelijk worden vergeleken op slaapkwaliteit.
  Wel kunnen we stellen dat er geen correlatie is tussen de prijs van het bed en slaapkwaliteit. Je mag voorzichtig stellen dat het niet heel veel uit maakt, behoudens een functionele ondergrens.